Απόρριψη και προσδοκίες...

Περνάω δύσκολα τις τελευταίες μέρες… Από προχτές που χτύπησε το κινητό μου την ώρα που έπινα καφέ με την Λένα στο Gaspar, το μισό μυαλό μου προσπαθεί να λειτουργήσει κανονικά και το υπόλοιπο χάνεται σε δαιδαλώδεις διαδρομές και αναπάντητα γιατί… 

Βλέπετε έρχονται στιγμές στην ζωή μας που αναγκαζόμαστε να γίνουμε σκληροί με ανθρώπους που αγαπάμε πολύ. Που αναγκαζόμαστε να διαλέξουμε ανάμεσα στην δική τους ευτυχία και την δική μας, ανάμεσα στο να «θυσιαστούμε» εμείς για να είναι εκείνοι καλά και στο να υπερασπιστούμε το δικαίωμα μας να μην πληρώσουμε εμείς τις συνέπειες για τις δικές τους λάθος αποφάσεις.. Και όταν πρόκειται για τους γονείς μας, όπως έτυχε σε μένα αυτές τις μέρες, όλα γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα και δύσκολα. Μια που μετά από τόσα χρόνια Χοϊμέ και αυτογνωσίας, ξέρω μεν πιο είναι το σωστό και το κάνω, αλλά μετά καταρρέω από το βάρος των τύψεων. Γιατί βαθιά μέσα μου η ανάγκη να είμαι καλό παιδί είναι τεράστια. Και γιατί ακόμα πιο βαθιά, στον πυρήνα της ψυχής μου, όταν πρόκειται για τους γονείς μου, θα ήθελα να συνέβαιναν όλα ιδανικά. Καταραμένες προσδοκίες.. 

Να μ΄αγαπούσαν λέει με τον τρόπο που καταλαβαίνω και χρειάζομαι, να ήμουν η πρώτη τους προτεραιότητα, να διάλεγαν εμένα αντί για τον εαυτό τους, να μην με έβαζαν κάθε λίγο και λιγάκι στην απίστευτα δύσκολη θέση να αρνούμαι να κάνω επιλογές τις οποίες δεν θα έπρεπε καν να διανοούνται να μου ζητάνε να κάνω. Ιδανικά, να έχει δηλαδή ο καθένας τον φυσικό του ρόλο. Να ήμουν εγώ το παιδί και εκείνοι οι γονείς. Κι όμως, έφτασα στα 50 μου και πρέπει ακόμα να κάνω τον γονιό των γονιών μου… 40 χρόνια τώρα, οι ρόλοι δεν άλλαξαν ποτέ.. Και παρόλο που άλλαξα εγώ τόσο πολύ, όταν φτάνει η ώρα να το κάνω – ή μάλλον αφού το κάνω, αφού φερθώ σαν να είμαι εγώ ο μόνος ενήλικας στην παρέα, αφού πάρω όλες τις δύσκολες αποφάσεις, κάνω όλες τις δύσκολες συζητήσεις και υποστώ όλη την απόρριψη του ότι δεν είμαι - ξανά και ξανά- το γεμάτο ευγνωμοσύνη και αυτοθυσία παιδί που θα όφειλα κατά την γνώμη τους να είμαι- έρχεται και η ώρα των τύψεων. Και του βάρους. Που ξέρω πως δεν θα έπρεπε να έχω αλλά που το νοιώθω να με λυγίζει σαν κλαρί… 

Τα γράφω αυτά γιατί φαντάζομαι πως αφορούν κι άλλους ανθρώπους εκτός από μένα… Ή μάλλον γιατί ξέρω πως αφορούν κι άλλους ανθρώπους εκτός από μένα… Δεν έχω απάντηση ή λύση στο πρόβλημα φυσικά. Μόνο το ότι στο τέλος της μέρας, η γνώση πως έκανες το σωστό, αυτό που απαιτούσε η περίσταση και η λογική, είναι μια κάποια μορφή παρηγοριάς. Ο μηχανισμός που σε κάποια φάση θα σε κάνει να ξανασηκωθείς και να συνεχίσεις την πορεία σου. 

Εγώ μεγάλωσα σαν παιδί με την υποχρέωση να εκτιμάω τα όσα μου προσφέρθηκαν. Με την διαρκή υπενθύμιση πως ότι έπαιρνα το έπαιρνα γιατί οι γονείς μου είχαν την καλοσύνη και την διάθεση να μου το δώσουν και όχι γιατί το δικαιούμουν . Σαν να ήμουν όχι η επιλογή τους αλλά μια επένδυση που κάποια στιγμή θα έπρεπε να αποδώσει τα αναμενόμενα κέρδη. Κακή επένδυση απ΄ότι φάνηκε στην συνέχεια.. Εννοείται πως μ΄αγαπούσαν πάντα, και πως ακόμα μ΄αγαπάνε. Εννοείται σήμερα, μετά από χρόνια αυτογνωσίας, γιατί κάποτε όχι απλά δεν εννοείτο αλλά ήμουν βέβαιη για το ακριβώς αντίθετο. Απλά ο τρόπος τους δεν είναι αυτός που ταιριάζει στην δική μου ψυχή, δεν είναι αυτός που είχα ανάγκη για να με κάνει να την νοιώθω αυτή την αγάπη πέρα από κάθε αμφιβολία. Ίσως να φταίει πως η δική τους γενιά που πέρασε ένα πόλεμο και μια κατοχή έμαθε να δίνει βάρος σε άλλα πράγματα. Υλικά. Αν είχες το καλό σου σχολείο, τα όμορφα ρούχα σου, τις διακοπές σου, τα φροντιστήρια και το χαρτζιλίκι σου, τι άλλο να χρειάζεσαι δηλαδή για να νοιώθεις πως οι γονείς σου σ΄αγαπάνε και νοιάζονται? Εκείνοι δεν είχαν τίποτα από όλα αυτά… Και αφού τα είχες, αφού εκείνοι στα εξασφάλιζαν, είχες και εσύ την υποχρέωση να τους το ανταποδώσεις εκπληρώνοντας τα όνειρα που εκείνοι δεν κατάφεραν. Προσδοκίες ξανά... 

Οπως και να ΄χει, ο πατέρας μου ήθελε πάντα να γίνω αρχιτέκτονας. Από το δημοτικό ακόμα, προς τα εκεί με κατεύθυνε. Μην με ρωτήσετε γιατί, ιδέα δεν έχω. Εγώ πάντως ήθελα να γίνω μπαλαρίνα. Και μετά ζωγράφος. Να πάω στην Beaux Arts στο Παρίσι για την ακρίβεια. Η μαμά μου ήθελε ότι ήθελε ο πατέρας μου. Ήθελε να μην έχει καμιά συμμετοχή στις αποφάσεις, για να μην έχει μετά τις συνέπειες της δικής της ανυπακοής αλλά αυτή είναι μια άλλη, θλιβερή ιστορία. Ο οποίος πατέρας μου ήθελε επίσης να φοράω τακούνια, να ντύνομαι με τα ρούχα που μου διάλεγε, να μην βγαίνω, να κάνω παρέα μόνο με τα παιδιά των φίλων του και αργότερα να παντρευτώ κάποιον του οποίου οι γονείς και η δουλειά θα ήταν της απολύτου έγκρισης του.   Η μέθοδος που ακολούθησαν για να πειστώ - από τα πέντε που θυμάμαι εγώ μέχρι τα δεκαοκτώ που άνοιξα την πόρτα και έφυγα για να μην επιστρέψω ποτέ-  μου κόστισε στην πορεία μια δεκαετία στα όρια της αυτοκαταστροφής και άλλη μια σε καναπέδες ψυχαναλυτών και ψυχιάτρων για να βρω κάποια κομμάτια από την χαμένη μου ισορροπία.. Και δεν απέδωσε και καρπούς μια που τελικά στα 18 μου έφυγα από το σπίτι μου και αντί για το Πολυτεχνείο βρέθηκα πίσω από την μπάρα του μικρού Wild Rose να δουλεύω για να πληρώσω τις σπουδές μου στο Deree. Επίσης φοράω σχεδόν πάντα φλατ, ξενύχτησα και αλήτεψα όσο λίγες κοπέλες της ηλικίας μου, παντρεύτηκα όταν ο γιος μας ήταν δέκα χρονών και ο Πάνος δεν έχει καμιά σχέση με τον πατέρα μου.. Κυριολεκτικά και μεταφορικά.. Επίσης, η καριέρα μου στο Marketing και τις δημόσιες σχέσεις στέφτηκε με μεγάλη μεν επιτυχία αλλά υπήρξε σύντομη μια που δεν μου πήρε πολύ χρόνο να συνειδητοποιήσω πως δεν ήταν αυτό που ήθελα να κάνω.. 

Αυτό που μου πήρε περισσότερο χρόνο ήταν το να συνειδητοποιήσω πως σε όλη την υπόλοιπη ζωή μου θα πάλευα με την ενστικτώδη διάθεση μου να αλλάζω την ζωή και την δουλειά μου κάθε δεκαετία. Και με την απεγνωσμένη ανάγκη μου για μια αίσθηση ελευθερίας που συχνά καταλήγει να πληγώνει τους ανθρώπους που μ΄αγαπάνε. Πως τελικά η συνέπεια που θα καλούμουν να πληρώσω για τον τρόπο που διάλεξαν να με αγαπάνε και να με μεγαλώσουν οι γονείς μου, πέρα από μια γερή συναισθηματική δυσλειτουργία με την οποία έμαθα να ζω στην πορεία, θα ήταν η διάθεση για απόδραση από κάθε τι που παύει να είναι παιχνίδι. Σαν θηλυκός, μεσήλικας Peter Pan, επιλέγω πάντα την χώρα του Ποτέ Ποτέ μια που μέσα στο μυαλό μου η έννοια της ωρίμανσης και του μεγαλώματος είναι άρρηκτα πια συνυφασμένη με πάρα πολύ δυσάρεστες συνέπειες… 

Δεν λέω φυσικά πως η δική μου αντίδραση, ή ο τρόπος με τον οποίο επέλεξα να αποκωδικοποιήσω έστω και ασυνείδητα να τα όσα με τρόμαξαν και με πλήγωσαν ήταν ο λογικότερος, ούτε πως ήταν η αυτή μοναδική μου επιλογή ή εναλλακτική. Όμως επειδή η ψυχή του ανθρώπου είναι πραγματική άβυσσος και επειδή οι διαδρομές που ακολουθεί το μυαλό είναι αληθινά δεδαλώδεις, να προσέχετε πάντα να μην παίζετε με τα συναισθήματα των ανθρώπων και να μην πιέζετε τις ψυχές τους. Και δεν μιλάω μόνο για τα παιδιά αλλά και για τους φίλους, τους συντρόφους, ακόμα και τους συνεργάτες σας. Είναι τεράστια ευθύνη, και είναι τρομακτικό το ποσο ελάχιστη συναίσθηση έχει ο περισσότερος κόσμος γύρω μας για την ζημιά που κάνει στους άλλους μέσα από τάχα ανώδυνα παιχνίδια εξουσίας και τακτικές που έχουν σαν αφορμή έρωτες, ανταγωνισμούς ή απωθημένα. 

Να λέτε πάντα την αλήθεια στους άλλους.. Γιατί μπορεί αν τους εξηγούσατε την συνέπεια που θα έχει στο μέλλον αυτό που τους προσφέρετε, το τι περιμένετε από εκείνους σαν ανταπόδωση για την αγάπη, για τον έρωτα, για την φιλία ή για την συνεργασία σας, να σας έλεγαν "όχι ευχαριστώ, δεν θα πάρω". 

Oh well. Αρκετά με τα μικρά μαθήματα αυτογνωσίας. Ο καθένας μας βαδίζει κρατώντας τον δικό του σταυρό και έχοντας κρυμμένους τους δικούς του σκελετούς στα ντουλάπια του. Και η ζωή έχει τον τρόπο να μας επιστρέφει αυτά που μας χρωστάει και να επαναφέρει τις ισορροπίες, αρκεί να έχουμε και εμείς την δυνατότητα να αφουγκραζόμαστε τα μηνύματα της και να αφηνόμαστε να μας πάει εκεί που πρέπει. Έτσι εμένα μου έστειλε ανθρώπους που στα δύσκολα είναι το λιμάνι και οι βράχοι που κρατάνε τα κύματα μακριά, και ένα παιδί που ξέρει πως όλα του χαρίστηκαν γιατί τα άξιζε και δεν χρωστάει τίποτα σε κανέναν άλλο παρά μόνο στον εαυτό του. Ο Ιάσονας, ο Πάνος, η Μαρία και οι ελάχιστοι φίλοι της καρδιάς μου -αλλά και η μαμά μου πλην εξαιρέσεων όπως η τωρινή- είναι η πιο πολύτιμη αποσκευή της ζωής μου… Ο πυρήνας που με κρατάει στην επιφάνεια όταν έχω την τάση να βυθιστώ σαν πέτρα σε βάθη απύθμενα και η βάση που με στηρίζει χρόνια τώρα στα πιο δύσκολα αλλά και στα πιο εύκολα μου...

Παρόλα αυτά, οι προσδοκίες είναι πάντα εκεί και υποσκάπτουν συχνά πυκνά αυτά που μπορούν να διαβρώσουν.. Περιμένουμε από τους ανθρώπους γύρω μας αυτό που θέλουμε και εκείνοι περιμένουν από μας αυτό που θέλουν, και στην διαδρομή λέμε ψέματα, και κρατάμε μυστικά, και υποδυόμαστε ρόλους που δεν είμαστε, και προβάλουμε εικόνες που αφορούν εμάς και όχι τους άλλους, και ο κύκλος δεν κλείνει ποτέ… Και ανάλογα με την εποχή και με τις συνθήκες, ανάλογα με το πόσο δυνατοί ή πόσο ευάλωτοι νοιώθουμε, οι συνέπειες έχουν άλλο βάρος. Κι αυτό που την μια μέρα το περνάμε ντούκου την άλλη μπορεί να μας κάνει κουρέλια..

Κι έτσι καλό θα ήταν όταν έρχονται τα δύσκολα να θυμόμαστε πως το μυστικό είναι να κάνουμε αυτό που μας λέει η ψυχή μας.. Που ξέρει πάντα την αλήθεια. Μπορεί να μην είναι αυτό που περιμένουν οι άλλοι από μας, μπορεί να μην είναι καν αυτό που χρειάζεται η εικόνα ή ο εγωισμός μας.. Όμως στο τέλος κάθε μέρας, πρέπει να κάνουμε την επιλογή μας.. Και να διαλέγουμε εκείνους τους ανθρώπους και εκείνους τους τρόπους που θα μας κάνουν να κοιμόμαστε τα βράδια όσο πιο ήρεμοι γίνεται, και εκείνες τις αποφάσεις που είναι σωστότερες όχι μόνο για μας και τους ανθρώπους που αποτελούν την οικογένεια ή τον μικρόκοσμο μας, αλλά και το κοινό καλό..